Các đĩa video DVD được thiết kế để vận hành trong các đầu đọc DVD “giải mã truyền hình (set-top)” tiêu chuẩn để kết nối với TV. Chúng cũng vận hành được trong các máy tính, miễn là phần cứng (ổ đĩa DVD hay BD) và phần mềm đã được cài đặt.
Không may là nhiều người không biết rằng phần lớn phiên bản Windows không mặc định phần mềm hoạt động với DVD. Điều này có nghĩa là để vận hành DVD trong Windows, phần mềm phải được cài đặt thêm.
Khả năng vận hành DVD của các phiên bản Windows
Các phiên bản đầu tiên của Windows bao gồm khả năng vận hành DVD là Windows 98, 98SE (98 Second Edition), Me (Millennium edition) tất cả đều bao gồm tiện ích sử dụng dòng lệnh hiện đại đựợc gọi là DVDPLAY.EXE. Phiên bản DVDPLAY.EXE này trong Windows 98 chỉ có thể vận hành DVD nếu cài đặt một trong hai bộ giải mã DVD được hỗ trợ, về mặt vật lý trong hình thức một card PCI.
Ứng dụng DVDPLAY.EXE theo Windows Me là cái đầu tiên hỗ trợ bộ giải mã phần mềm (không cần card đặc biệt), miễn là máy tính hay laptop có bộ xử lý 333MHz hay nhanh hơn. Nhưng một ít người sử dụng chương trình DVDPLAY do các ổ đĩa DVD và máy tính được bán tại thời điểm đều có phần mềm vận hành DVD thương mại như là WinDVD (Intervideo/Core!) hay PowerDVD (Cyberlink). Phiên bản đầu tiên của Windows Media Player (WMP) có khả năng vận hành DVD là WMP 8, có trong phiên bản Windows XP năm 2001.
Trong khi WMP 8 được bao gồm trong Windows XP, các phiên bản WMP sau đó xuất hiện như bàn tải xuống tự do. Cho thí dụ, Windows 98SE. Me và 2000 hỗ trợ WMP 9 (nhận thấy rằng Windows 98 đầu tiên chỉ hỗ trợ WMP 7.1, không có khả năng vận hành DVD). WindowsXP và Vista hỗ trợ WMP 11, trong khi WMP 12 có trong Windows 7.
Nhưng chỉ có Windows Media Player 8 hay mới hơn thì không đủ. Để vận hành DVD, bạn cũng phải cài đặt bộ giải mã MPEG-2 tương thích WMP. Bộ giải mã MPEG-2 có trong Windows Vista Ultimate và Home Premium editions, nhưng không có trong Vista Home Basic và Business editions. Windows 7 Home Premium, Professional, Ultimate đều có bộ giải mã, trong khi ấn bản Windows 7 Starter không có. Windows XP không có bộ giải mã MPEG-2 nào (thậm chí cả Media Center Edition cùng không có) hay bất kỳ phiên bản đầu tiên nào của Windows.
Nếu một bộ giải mã MPEG-2 là phần thiếu của phần mềm cần thiết để vận hành DVD, thì bạn sẽ lấy nó ở đâu? Thông thường bạn có một bộ giải mã được đóng gói với chương trình đầu đọc DVD thương mại như là WinDVD và PowerDVD; tuy nhiên, bạn cũng có thể mua bộ giải mã rời hay tải xuống miễn phí. Nếu có bộ giải mã DVD được cài đặt hiện thời, bạn có thể dùng Windows XP Video Decoder Checkup Utility (http://tinvurl.com/6xog71. Bạn có thể mua MPEG-2 codecs (coder/decoders) tương thích với Windows Media Player khoảng $15. Microsoft có một trang liệt kê phần kết nối vào Windows Media Player tại www.microsoft.com/windows/windowsmedia/plaver/plugins.aspx.
Bạn cũng lấy được MPEG-2 codecs như thành phần của vài “codec pack-‘ miễn phí. Gói code ưa thích của tôi là K-Lite Codec Pack (tôi đề nghị các phiên bản tiêu chuẩn hay đầy đủ; http://codecguide.com) và Vista/Win7 Codec Packages (http://shark007.net). Nếu phần cứng thích hợp có bộ giải mã MPEG-2 tương thích được cài đặt, bạn có thể vận hành được DVD dùng Windows Media Player 8 hay mới hơn.
Các hệ thống tệp tin đĩa quang
Các nhà sản xuất các đĩa CD dữ liệu đầu tiên trang bị phần mềm cho khách hàng của họ để đọc các đĩa này. Đó là do đặc điểm kỹ thuật Yellow Book cho CD-ROM chỉ chi tiết những sector dữ liệu hơn là những sector âm thanh được lưu trữ trên đĩa như thế nào và không bao gồm các hệ thống tệp tin hay liên quan tới dữ liệu được lưu trữ trong các tệp tin như thế nào và cách những dữ liệu này được định dạng để dùng với các máy tính với nhiêu hệ điêu hành khác nhau. Một cách hiển nhiên, những định dạng tệp tin không có thể hoán đổi nhau đưa ra một trở ngại đối với sự tương thích toàn ngành công nghiệp cho những ứng dụng dựa trên đĩa quang.
Năm 1985-1986, vài công ty kết hợp cùng nhau và công bố đặc điểm kỹ thuật định dạng tệp tin High Sierra, đó là hệ thống tệp tin CD-ROM tiêu chuẩn công nghiệp đầu tiên làm các CD-ROM hữu dụng phổ biến trong các máy tính. Vài hệ thống tệp tin được dùng trên đĩa quang, bao gồm:
■ High Sierra
■ ISO 9660 (trên cơ sở High Sierra)
■ Joliet
■ UDF (Universal Disk Format)
■ Mac HFS (Hierarchical File Format)
■ Rock Ridge
■ Mount Rainier (cũng được biết như Mt. Rainier)
Không phải tất cả hệ điều hành có thể đọc toàn bộ những định dạng tệp tin đĩa quang
Ghi chú:
Những hệ thống tệp tin Mac HFS và Unix Rock Ridge không được hỗ trợ bởi những hệ điều hành PC như là DOS hay Windows và do vậy không đi sâu vào ở đây.
High Sierra
Đẽ các đĩa quang có thể đọc được trên tất cả hệ thống mà không phải phát triển những hệ thống tệp tin và những trình điều khiển khách hàng, nó là sự quan tâm nhất của tất cả nhà sản xuất phần mềm và phần cứng máy tính để giải quyết vấn đề tiêu chuẩn hóa định dạng tệp tin quang. Năm 1985, đại diện từ TMS, DEC, Microsoft, Hitachi, LaserData, Sony, Apple, Philips. 3M, Video Tools, Reference Technology và Xebec gặp nhau tại High Sierra Hotel và Casino ở Lake Tahoe. Nevada để tạo ra định dạng hợp lý chung và kiến trúc tệp tin cho CD- ROM. Năm 1986, họ cùng công bố tiêu chuẩn này như “Văn kiện cho xử lý thông tin: Âm lượng và kiến trúc tệp tin của các đĩa quang CD-ROM cho sự trao đổi thông tin (1986).” Tiêu chuẩn này sau đó xem như định dạng High Sierra.
Thỏa thuận này cho phép tất cả ổ đĩa dùng trình điều khiển đúng (như là MSCDEX.EXE được cung cấp bởi Microsoft với DOS) để đọc tất cả các đĩa định dạng High Sierra, mở ra một cách cho sự sản xuất hàng loạt và sự chấp nhận việc công bố phần mềm CD-ROM. Sự thừa nhận tiêu chuẩn này cũng cho phép các nhà xuất bản đĩa cung cấp hỗ trợ nền tảng chéo lẫn nhau cho phần mềm của họ và dễ dàng sản xuất đĩa cho DOS, Unix và những định dạng hệ điều hành khác. Không có thỏa thuận này, sự chín mùi của thị trường CD-ROM mất nhiều năm hơn và sản xuất thông tin trên cơ sở quang sẽ bị kiềm chế.
Định dạng High Sierra được đệ trình lên International Organization for Standardization (ISO). Hai năm sau (năm 1988), với vài mở rộng và thay đổi, nó được công bố như tiêu chuẩn ISO 9660. ISO 9660 không chính xác giống như High Sierra, nhưng tất cả trình điều khiển đọc các đĩa định dạng High Sierra nhanh chóng được nâng cấp để vận hành cả ISO 9660 lẫn trên cơ sở định dạng High Sierra đầu tiên.
Cho thí dụ, Microsoft viết trình điều khiển MSCDEX.EXE (Microsoft CD-ROM extensions) năm 1988 và cấp phép nó cho các nhà kinh doanh phần mềm và phần cứng quang để bao gồm với những sản phẩm của họ. Cho mãi đến 1993 khi MS-DOS 6.0 được phát hành, MSCDEX được bao gồm với DOS như một tính năng tiêu chuẩn. MSCDEX cho phép DOS đọc các đĩa được định dạng ISO 9660 (và High Sierra). Trình điều khiển này hoạt động với AT Attachment Packet Interface (ATAPI) hay Advanced SCSI Programming Interface (ASPI) đi kèm với ổ đĩa. Do đó, Microsoft xây dựng hệ thống tệp tin ISO 9660 và Joliet hỗ trợ trực tiếp vào Windows 95 và mới hơn mà không cần thiết thêm vào những trình điều khiển.
